7 voorleestips voor vaders | Vaders lezen veel minder voor

Uit onderzoek blijkt dat vaders veel minder voorlezen en zelf ook minder lezen. Bovendien hebben jongens een achterstand ten opzichte van meisjes op alle gebieden met betrekking tot lezen. Het lijkt erop alsof wij mannen en jongens het toch echt beter kunnen doen. Dat er ruimte is voor verbetering is zacht uitgedrukt! Daarom leek het mij nuttig eens te kijken naar voorleestips speciaal voor vaders.

Veel van deze voorleestips zijn natuurlijk toepasselijk voor zowel moeders als vaders, maar ik probeer af en toe wat specifieker te zijn over de mogelijke rol van de vader.

Voorlezen is ontzettend belangrijk en heeft vele voordelen voor kinderen die nog hun hele leven doorwerken. De voorleestips zijn daarom geworteld in de voordelen van voorlezen, gebaseerd op gedegen onderzoeken.

1) Ontwikkel een ijzeren voorlees-routine, ook als vader

Volgens mijn eigen ervaring is dit de makkelijkste manier: integreer voorlezen in de dagelijkse routine op een manier waarop het (uiteindelijk) gewoon automatisch gaat.

Elke situatie is natuurlijk weer anders. Als je één kind hebt, dan kun je voorlezen wellicht afwisselen. Dat jullie om de dag voorlezen, bijvoorbeeld. Maar zorg ervoor dat je als vader een belangrijke plek verwerft in de routine.

Bij ons, en ik denk dat dit bij velen zo is, lezen we altijd een boek voor het slapengaan. Dit is voor onze zoons een onmisbaar deel van het naar bed gaan. Zonder voorlezen willen ze niet slapen! Ze vragen er elke avond ook zelf om.

2) Begin al met voorlezen als je kind jong is

Hoe eerder je begint met voorlezen, hoe beter de leesvaardigheid en vocabulaire van je kind zich zal ontwikkelen. Volgens onderzoek blijkt dat “zowel de kwaliteit als de kwantiteit van samen boeken lezen op zeer jonge leeftijd en tijdens de peuter en kleutertijd de vocabulaire van een kind kon voorspellen, tot vier jaar later” (Bron: Sciencedaily.com; lees ook ons eerdere blogpost over waarom voorlezen zo belangrijk is).

Je kunt dus niet vroeg genoeg beginnen! Het is bovendien ook heel leuk om samen met een baby naar een prentenboek te kijken. Je creëert een moment samen, een verbondenheid, en dat elke dag.

3) Lees zelf boeken, ook in bijzijn van je kinderen

Eén van de dingen die heel vaak naar voren komt bij het onderzoeken van leesvaardigheid en leesplezier is het feit dat het helpt als kinderen hun ouders zien lezen. Je bent zo een uitstekend rolmodel voor je kinderen.

Imitatie is een belangrijk onderdeel van het opgroeien als kind. “Kinderen leren niet alleen door instructie maar ook door imitatie van het gedrag van anderen, in het bijzonder ook hun opvoeders. Lezen ouders zelf veel, dan wordt dat door kinderen waargenomen als ‘kennelijk’ gewenst gedrag” (Bron: Lezen.nl).

Het is belangrijk dat je kinderen je zien lezen. Lees dus niet alleen boeken als ze al liggen te slapen, maar doe dit ook bijvoorbeeld in het weekend als je even wat vrije tijd hebt. Boeken lezen wordt hierdoor normaal voor je kind en zij zullen zelf ook sneller een boek pakken en meer plezier beleven aan het lezen. Zoals de New York Times schrijft: “If you want to raise a reader, be a reader” (Bron: NYT).

4) Pas de boeken aan de leeftijd aan, maar lees ook moeilijkere boeken

Bij kleine kinderen begin je met prentenboeken, eerst vooral van stevig karton en later met papieren bladzijden. Veel illustraties, weinig tekst. Samen kijk je dan aandachtig naar de plaatjes en wijs je zaken aan en benoem je ze. Zo gebruik je ook weer allerlei nieuwe woorden, waardoor de vocabulaire van je kind zich langzaam ontwikkelt.

Als je kind ouder wordt, pak je steeds wat moeilijkere boeken met meer tekst en minder plaatjes. Op een gegeven moment kun je samen een lang boek lezen, waarbij je bijvoorbeeld elke avond één hoofdstuk leest.

We moeten niet bang zijn voor dikkere boeken met een rijke taal. Uiteindelijk is het essentieel dat een kind leert om geconcentreerd en voor langere tijd te lezen. Dit noemen we deep reading. Helaas is deze vaardigheid meer en meer onderontwikkeld, onder meer door constante afleiding door digitale media. We lopen het risico dat onze kinderen deze vaardigheid van deep reading helemaal niet meer leren en laaggeletterd blijven (Bron: VN.nl).

Een handige resource om een geschikt boek per leeftijdsgroep uit te zoeken is de website van Jeugdbibliotheek.nl. In de leeftijden van 0 tot 18 jaar hebben ze 5 verschillende periodes aangewezen, met per periode veel suggesties. Maar, nogmaals: schrik er ook niet voor terug om een uitdagender boek te kiezen.

5) Ga met je kind(eren) naar de bibliotheek en boekwinkel

De bibliotheek is een fantastische plek om nieuwe boeken te ontdekken. Voor kinderen tot 18 jaar oud zijn (bijna alle) bibliotheken in Nederland gratis en kun je dus bijna alles lezen wat je wilt lezen, zonder er maar een euro aan uit te geven. De kennis over hoe het werkt in een bibliotheek om een boek te vinden en te lenen is erg nuttig en bepaalt voor een groot gedeelte of een kind later zelf naar de bibliotheek zal gaan (Bron: Leesmonitor).

Boekwinkels zijn ook perfecte plekken om nieuwe inspiratie aan te boren. Je hoeft in principe niks te kopen, maar het omringd zijn door boeken is een waardevolle ervaring voor een kind. Het normaliseert boeken en het lezen van boeken.

Maak er een gewoonte van om regelmatig samen naar de bibliotheek of boekwinkel te gaan. Neem er de tijd voor; bekijk rustig allerlei boeken; ontdek nieuwe onderwerpen; noteer boeken die je te zijner tijd wilt aanschaffen of lenen; bespreek met je kind welke boeken haar aanspreken.

6) Zorg voor veel boeken in huis: koop boeken!

Zelfs het aantal boeken in huis heeft invloed op hoe een kind naar boeken kijkt en hoe haar leesvaardigheid zich later zal ontwikkelen. Dit is iets waar je zelf waarschijnlijk niet snel over nadenkt, maar een uitgebreid onderzoek heeft uitgewezen dat een grote thuisbibliotheek van grote waarde is voor de leesvaardigheid van kinderen.

Volgens de uitkomsten van dit internationale onderzoek gold voor tieners met een lage geschooldheid die uit een thuis kwamen vol met boeken, dat ze vergelijkbare geletterdheid en rekenvaardigheid konden overleggen als academisch geschoolde mensen die opgroeiden met slechts enkele boeken in hun omgeving (Bron).

Vergelijkbaar onderzoek in 27 verschillende landen toont aan dat de aanwezigheid van boeken in huis de beste voorspeller is van het onderwijsniveau dat een kind later geniet (Bron: Educationworld.com). Een betere voorspeller dus dan het inkomen, de nationaliteit, of het onderwijsniveau van de ouders!

Met een huis vol boeken geef je feitelijk een grote boost aan je kinderen op allerlei gebieden! Boeken hoeven ook helemaal niet duur te zijn. Ik kom regelmatig bij kringloopwinkels waar je voor 50 cent tot een euro talloze goede kinderboeken kunt kopen. In een handomdraai bouw je zo een bibliotheek op, die je door de jaren heen steeds kunt aanvullen als je kind ouder wordt.

Deze tip gaat natuurlijk niet alleen om kinderboeken. Het gaat om boeken in het algemeen. Zorg er dus ook voor dat er boeken voor jezelf in de boekenkast staan. Zo geef je ook gehoor aan voorleestip 3. 🙂

7) Ontdek samen nieuwe werelden

Boeken geven de mogelijkheid om samen nieuwe werelden te ontdekken. Dit staat centraal bij het lezen van verhalen: je wordt opgenomen in het verhaal, je leeft mee met de personages, je leert nieuwe culturen en subculturen kennen, je leert over de geschiedenis van je eigen land en andere landen.

Het zijn juist deze positieve gevoelens die een lezer ervaart tijdens het lezen die leesplezier opleveren en een levenslange leesgewoonte stimuleren (Bron: Lezen.nl). Dit is de sleutel van het lezen: dat je kind er plezier aan beleeft. Zonder leesplezier zal een kind stoppen met lezen zodra het niet meer hoeft. Vaak valt dit samen met veel verplicht lezen van boeken voor school.

Als je kind echter heeft ontdekt dat boeken een fascinerende wereld kunnen openen waarin hij zich helemaal kan verliezen, dan zal dit altijd een ervaring zijn waarop hij kan terugvallen.